Afgelopen dinsdag heeft het bestuur van de Stichting Reclame Code een nieuwe code aangenomen speciaal voor Social Media. Social Media vormen een steeds belangrijker deel van de marketing mix van bedrijven. Het aannemen van deze code is een logische stap voor de stichting gezien de vele reclame uitingen op social media waar consumenten dagelijks mee in aanraking komen.

Begin jaren 60 kwam er het besef bij de overheid, consumenten en ook reclamebureaus dat voorkomen moest worden dat er zomaar van alles beweert kon worden in reclames. De kwaliteit van reclame’s was voor alle drie, om verschillende redenen, iets dat bewaakt moest worden. Vanuit consumentenorganisaties werd dit als belangrijk ervaren omdat de consument niet misleid mocht worden, vanuit reclamebureaus omdat zonder zo’n code niemand reclames op den duur nog serieus zou nemen. In dat licht werd in die tijd de Nederlandse Reclame Code opgesteld. In eerste instantie werd de tekst van die code bijna letterlijk overgenomen van de code van de International Chamber of Commerce, maar in de loop van de tijd is de Nederlandse Reclame Code uitgebreid. Vanaf de jaren 70 zijn er bijzondere codes opgenomen. In overleg met brancheorganisaties worden zulke codes opgesteld. De Reclamecode Social Media is het nieuwste voorbeeld van zo’n bijzondere code.
Prisca Ancion, directeur van de Stichting Reclame Code verwoordt waarom de code is opgesteld: “Het is voor consumenten soms volstrekt onduidelijk dat bedrijven betalen voor berichten op social media. De Code verbiedt deze praktijk niet, maar verplicht je wel hier eerlijk over te communiceren, bijvoorbeeld door #spon aan je bericht toe te voegen”.

Bij het opstellen van de code zijn diverse partijen betrokken geweest. Onder hun organisaties als Thuiswinkel.org en BVA. Het doel hierbij was om een standaard te zetten voor verantwoorde reclame op social media.
Het belangrijkste punt uit de code is het voorkomen van misleiding. Als iemand bijvoorbeeld een vergoeding krijgt om een bepaald product te testen, moet dit worden vermeld. Die vergoeding hoeft niet perse een geldbedrag te zijn. Het kan ook voorkomen dat iemand een mobiele telefoon gratis krijgt om te testen. Vanaf 1 januari moet volgens de Reclame code Social Media dan vermeld worden dat dat het geval was. Bijvoorbeeld door in de review iets te vermelden als: “Samsung gaf me deze S4 om te testen”. De code verbiedt het ook om bijvoorbeeld alle negatieve comments op een bepaalde uiting vanuit een bedrijf te verwijderen. Hoewel dit marketingtechnisch sowieso geen handige tactiek is, is het nu dus ook in de code vastgelegd dat dit niet mag.

Vanaf het begin van het opstellen van de reclamecode ontstond er een discussie over het nut ervan. Het punt dat reclame herkenbaar moet zijn staat ook al in artikel 11 van de “normale”Nederlandse Reclame Code. De vraag rees over het belang van een code speciaal voor Social Media. Volgens branchevereniging DDMA (Dutch Dialogue Marketing Association) is de noodzaak er wel. Diana Janssen (Directeur DDMA): “Voor juristen zijn de regels misschien gesneden koek, maar de consument en onze marketeers weten vaak niet wat dit concreet voor hen betekent. We zien met enige regelmaat voorbeelden van blogs, posts of tweets die niet aan de algemene regels voldoen. Mensen worden beloond om een bericht door te plaatsen. Dit is reclame en dus moet je dat aan je lezers duidelijk maken.” Omdat de Reclame Code Commissie pas handelt na het binnenkrijgen van een klacht over een reclame, is het volgens DDMA van belang dat iedereen goed op de hoogte is van wat wel en niet is toegestaan.
Toch zijn er ook tegenstanders. Op internet komen in discussies argumenten naar voren over bijvoorbeeld het zelfcorrigerende vermogen van Social Media platformen. Daarnaast wordt de handhaving van de regels in twijfel getrokken.

Hoe het ook zei, vanaf 1 januari zal, nog meer dan eerder, een uiting op social media aan bepaalde regels moeten voldoen. Hoewel u bij een goede marketingstrategie waarschijnlijk helemaal niks hoeft te veranderen, is het wel iets dat handig is om te weten.